Vakantiehuis Limburg

Carnaval (ook wel ‘Vastelaovend’ – Vooravond van het vasten) is een katholiek feest, dat ook heidense wortels heeft en gevierd wordt in de drie dagen voorafgaand aan Aswoensdag. Volgens de traditie duurt het feest van zondag tot dinsdagavond – de Vastenavond. Om middernacht vangt de vastentijd aan van 40 dagen, tot Pasen.
Carnaval in Maastricht is bijzonder. In het Maastrichtse Carnaval wordt veel aandacht besteed aan de kostuums (‘pekskes’) en aan het schminken van het gezicht. Een groot deel van het feest speelt zich in de buitenlucht af; het zogenaamde straatcarnaval (‘straotkarneval’). In 1839 werd de sociëteit Momus opgericht. Deze sociëteit gaf het vanouds spontane volksfeest een meer georganiseerd karakter door naar Rijnlands voorbeeld zittingen en optochten (‘Boonte störrem’) te houden. Momus ging in 1939 ter ziele, maar na de Tweede Wereldoorlog werd haar rol overgenomen door de carnavalsvereniging ‘De Tempeleers’.
Maastricht heeft eveneens een bijzondere traditie van eigen carnavalsmuziek. Voor de Tweede Wereldoorlog zong men Hollandse garnizoensliederen om het feest cachet te geven, na de oorlog stimuleerde de carnavalsvereniging De Tempeleers het gebruik van voor de gelegenheid geschreven liederen (‘vastelaovendsleedsjes’). In een concours wordt jaarlijks het carnavalsliedje van het jaar verkozen. Zo is er in de afgelopen zestig, zeventig jaar een groot repertoire van Maastrichtse carnavalsliedjes ontstaan. Het eerste liedje, uit 1946, heette heel toepasselijk Carneval in Mestreech. Op straat werden deze liedjes aanvankelijk begeleid door accordeons en trompetten, vanaf de jaren zestig door dweilorkesten (‘Zaate Hermeniekes’). Een tamelijk nieuw fenomeen in het Maastrichtse carnaval zijn de sambabands.

 

Tradities Carnaval Maastricht:

• 11 november (11-11) speelt 11-11 een belangrijke rol. In Limburg worden om 23/11:11u de eerste vergaderingen van de Raden van Elf gehouden, ter voorbereiding op de komende carnaval.
• De symbolische sleuteloverdracht. Bij carnaval ontvangt de Prins Carnaval op de eerste dag van het carnaval de symbolische sleutel van Maastricht uit handen van de burgemeester; die 3 dagen lang ‘de macht’ aan hem overdraagt.
• Dweilorkesten. Bij Bourgondische carnavals is het gebruikelijk dat de dweilorkesten tijdens het feest voor het grootste deel van de muziek (in de cafés/zalen) zorgen. In Limburg zijn de kapellen (Zaate, Hermenie of Joekskapel) meer beperkt tot buiten spelen.
• Carnavalsoptochten. In veel plaatsen worden grote carnavalsoptochten gehouden met praalwagens, georganiseerd en gemaakt door de carnavalsverenigingen, vaak met een bepaald thema.
• Prins en gevolg. Een herkenbaar fenomeen tijdens het carnaval is de aanwezigheid van de prins en zijn gevolg. De opmaak van dit gevolg verschilt per regio, de Prins en nar zijn echter vrijwel universeel.
• Betogen in dialect. Betogen in dialect worden in beide vormen gehouden. In Brabant wordt deze persoon een tonpraoter of sauwelaar genoemd, en zit ook daadwerkelijk in een ton, in Limburg een buuttereedner of buutteredner en in Zeeland een ouwoer. Allen houden een cabaretesk betoog in dialect, waarin allerlei actuele zaken de revue passeren. Vaak worden daarbij lokale situaties en bekendheden uit de lokale en regionale politiek op de korrel genomen.

Waar moet je wanneer zijn tijdens carnaval in Maastricht in 2013?

• Carnavalszaoterdag Zaterdagmiddag 9 februari 2013 om 13.11 uur het inhalen van de Prins op het station. Daarna vertrekt de stadsprins van de Tempeleers in een feestelijke optocht door de stad naar het stadhuis, alwaar hij ’s avonds een receptie houdt.
• Carnavalszoondag Zondag 10 februari 2013 10.33 uur wordt onder het toeziend oog van het Garde regiment ‘de Kachelpiepers’ de prinselijke vlag gehesen voor het huis van de Stadsprins op het Vrijthof.
• Carnavalszoondag Zondag 10 februari 2013 12.11 uur start het traditionele inschieten van carnaval door het lossen van 11 schoten met het ‘Momus kanon’ en het hijsen van het ‘Mooswief’ op het Vrijthof.
• Carnavalszoondag Zondag 10 februari 2013 13.33 uur start de grote optocht bij het Centraal Station. Deze optocht gaat door Wijck en het centrum van Maastricht. Route carnavalsoptocht Maastricht 2013:
  1. Stationsstraat
  2. Sint Servaasbrug
  3. Kesselkade
  4. Hoenderstraat
  5. Markt
  6. Grote Gracht
  7. Helmstraat
  8. Vrijthof (langs het theater).
• Carnavalsmaondag Maandag 11 februari Carnavalsmaandag is ‘familiedag’ in Maastricht. Verspreid over het centrum van Maastricht bevinden zich zes podia waarop vanaf 14.11 uur optredens in carnavalssfeer plaatsvinden. De podia bevinden zich op de volgende locaties:Carnavalsdinsdag Dinsdag 12 februari het ‘Zate Hermeniekes-concours’ dat start om 14.11 uur. Om 20.33 uur vertrekt de laatste stoet vanaf de Markt met als eindpunt het Vrijthof, waar om 23.55 uur ’t Mooswief omlaag wordt gehaald. Dit is het tevens het einde van carnaval in Maastricht.
  1. Stationsstraat, op kruising met Lage Barakken
  2. Cörversplein, aan de voet van de St. Servaasbrug
  3. Maasboulevard, op kruising met St. Servaasbrug
  4. Maaspromenade ter hoogte van de Mariastraat
  5. Markt
  6. Vrijthof
• Asgoonsdag Aswoensdag 13 februari 2013 haring bijten (hiering bieten) in de café’s in Maastricht in de kaffees in Mestreech

Home